Środek techniczny – uogólnione narzędzie maszynowe lub niemaszynowe, bądź pomieszczenie służące do zaspokajania potrzeb, nie zawsze materialnych, charakteryzujące się wejściem, wyjściem i działaniem.
Maszyna – narzędzie, którego wejściem jest energia jako warunek konieczny, a tylko w niektórych przypadkach wystarczający.
Urządzenia – potoczna nazwa maszyn i pomieszczeń czasem stanowiących układ powiązanych działaniem.
Megaukład techniczny – zaprojektowany układ środków technicznych (maszyn i urządzeń), dobranych ze względu na celowe działanie tego układu jako całości. W praktyce megaukłady techniczne są reprezentowane np. przez tzw. ciągi technologiczne lub linie produkcyjne.
Szacowanie wartości środków lub megaukładów technicznych wykonuje się poprzez:
Podejście porównawcze oparte na analizie rynku wtórnego. W podejściu tym porównuje się wyceniany środek lub megaukład techniczny z podobnymi środkami lub megaukładami technicznymi których ceny i parametry atrybutów są znane.
Podejście kosztowe oparte na zasadzie substytucji, tzn. przyjmuje się założenie, że świadomy, a więc poinformowany i zorientowany w warunkach rynkowych nabywca nie zapłaci więcej za środek lub megaukład techniczny niż wynosi koszt wytworzenia środka lub megaukładu technicznego, o tej samej użyteczności, co obiekt wyceniany. Podejście to zakłada, że maksymalną wartością środka lub megaukładu technicznego dla świadomego nabywcy jest kwota równa cenie budowy lub zakupu nowego obiektu o tej samej użyteczności. Jeśli przedmiot wyceny nie jest nowy to aktualny koszt obiektu nowego musi zostać pomniejszony o sumę odpowiadającą wszystkim formom utraty (ubytku, depracjacji) wartości tj. zużycie fizykochemiczne, funkcjonalne, ekonomiczne.
Podejście mieszane oparte na elementach podejścia kosztowego i porównawczego.
Istnieją różne okoliczności towarzyszące szacowaniu wartości środków i megaukładów technicznych. W sprzyjających okolicznościach rzeczoznawca ma wystarczającą ilość czasu na sporządzenie pełnej wyceny, a także może uzyskać wszelkie potrzebne mu informacje o atrybutach wartości i okolicznościach mających znaczenie dla oszacowania. Wówczas efektem końcowym szacowania jest raport w formie wyceny wartości. W mniej sprzyjających warunkach efektem końcowym szacowania jest raport w formie opinii o wartości.
Wycena wartości środka lub megaukładu technicznego jest oszacowaniem jego wartości z uwzględnieniem wszelkich koniecznych w tym celu atrybutów mających istotne znaczenie dla wyniku wyceny.
Opinia o wartości środka lub megaukłądu technicznego jest zgrubnym, wstępnym lub niepełnym oszacowaniem jego wartości, a czasem oszacowaniem wartości hipotetycznej, z uwzględnieniem tylko niektórych, wybranych i dostępnych bezpośrednio podczas opiniowania atrybutów i informacji mających znaczenie dla wyniku.
Najczęściej celem wyceny lub opinii o wartości jest oszacowanie wartości rynkowej. W szczególnych przypadkach szacuje się hipotetyczną wartość rynkową. jest definiowana jako racjonalnie określona ilość pieniędzy, którą chętny kupujący będzie skłonny zaoferować chętnemu sprzedającemu w zamian za przedmiot transakcji, przy założeniu równości stron, bez istnienia żadnego przymusu wpływającego na decyzję o zakupie i sprzedaży, przy pełnej znajomości przedmiotu i okoliczności transakcji, w określonym, danym czasie. Zakłada się odpowiednio długi czas wyeksponowania przedmiotu sprzedaży na wolnym rynku.
Powyższa wartość uwzględnia m.in. rodzaj i zastosowanie środka lub megaukładu technicznego, jego wytwórcę, konstrukcję, kompletność, wyposażenie, stan techniczny, wiek, pozostały do dyspozycji spodziewany okres eksploatacji, a także warunki popytu i podaży określającego atrakcyjność rynkową poprzez stopień utraty wartości. Podstawą działań w wyżej wymienionym celu są w zakresie możliwym do przeprowadzenia:
- szczegółowa identyfikacja przedmiotu wyceny,
- ustalenia dotyczące kompletności i sprawności technicznej,
- ustalenia dotyczące skutków eksploatacji (warunki, czas, naprawy) i możliwości dalszego użytkowania.